Қасымова Айгерім
Қызылорда облысы, Қармақшы ауданы, №250 мектеп-лицейі жанынан ашылған «Балапан» шағын орталығының «Бәйтерек» тобының тәрбиешісі
Ашық ұйымдастырылған оқу іс –әрекетінің технологиялық картасы
Мақсаты: Туған кең байтақ даласына,бай табиғатына ,халқына,тұрмыс тіршілігіне Балалардың патриоттық сезімін туғызу баланың туган жеріне деген сүйіспеншілігін арттыру, жыраулармен танысып, сыр елі жайлы түсінік алу.
Көрнекілігі: Қоркыт ата суреті, жыраулардын суреті, бейнетаспа
Тәрбие сағат ашылуы: «Қазақстан» биі
Балалар көңіл күйлерің қалай? Әсем билеріңе рахмет, патриоттық сезіміміз асқақтап қалды. Бүгінгі ашық тәрбие сағатына келген қонақтарымыз кош келдіңіздер!
Шаттық шеңбері
Төбеден жел еседі,
Төбемнен бұлт көшеді,
Туған жерім мен үшін,
Көк майсасын төседі
- Балалар біз қандай мемлекетте тұрамыз?
- Елбасымыз кім?
- Біздің туған жеріміз қалай аталады?
- Аудан әкіміміз кім?
- Балалар өз алғырлықтарың байқаттыңдар. Бүгінгі оқу іс-әрекетіміздің тақырыбы "Сыр елі-жыр елі» деп аталады.Туған жеріміздің тарихы жайында мәлімет алатын боласыңдар.Міне балалар біздің Қазақстанымыз туған еліміз егеменді ел болып,тәуелсіз ел атанды. Адамның өз туған жері өзіне ыстық болады. Себебі дүниеге келген сәттен бастап, туған жердің табиғаты, ауасы, қоршаған орта баурап алады. Адам өз туған жерінің тарихын білу міндетті. Қызылорда облысы сыр елі деп аталған себебі күріш, бидай,дәнді-дақылдар егіп кәсіпке айналдырған.
Аудан эмблемасы мен картасымен таныстыру
- Туған жеріміз жайлы өлең жолдарына кезек берейік.
- Балалар байқайсыңдарма біздің Қармақшы ауданы күннен күнге гүлденіп, әсем ауданға айналуда. Қандай демалыс орындарын білесіңдер? Олай болса туған жеріміздің әсем жерлерін бейне таспа арқылы тамашалайық.
Слайд «Қармақшы әнімен»
Бүкіл әлемге Қармақшы ауданы Қорқыт атаның кесенесі арқылы танымал. Әр жыл сайын қанша елдерден Қорқытата кесенесін коруге келеді. Қорқыт ата күйші жырау, қобызшы, ақын болған. YІІІ- ғасырда өмір сүрген. Балалар Қорқыт атамыз дүниеге келген кезде табиғатта табан астынан кара боран соғып, аспанда бұлт көшіп, халықты қорқытқан. Осылайша Қорқыт атамыз ерекше болып өскен. Қазақ арасында Қорқыт ата туралы тарихи жыр дастандар, аңыздар, ән-күйлер көп кездеседі. Олай болса Қорқыт ата кесенесіне саяхаттап , тамашалайық. Балалар бейне таспадан қандай әсер алдыңдар?
«Сыр елі жыр елі-түркінің жүрегі, ел бірлігінің іргесі» демекші осы сөз аудан тұрғындарының ұранына айналғандай. Сыр сүлейлері-Ешнияз Сал, Балқы Базар, Дүр Оңғар, Қарасақал, Ерімбет, Жиенбай, Тұрмағамбет, Тұрымбет, Шораяқ Омары, Кете Жүсіп, Қаңлы Жүсіп. Себебі аудан жырау, термеші, ақындардың мекені. Бүгін біршама жыршыларды сендерге таныстырып, шағын мағлұмат берейін, зейін қойып тыңдаңдар. Тұрмағамбет Ізтілеуов - 1882 -1939 жылы Қармақшы ауданының Ленин ауылында дүниеге келген. Тұрмағамбет атамыз ақын, жырау, аудармашы болған. Қазіргі таңда Ленин ауылына Тұрмағамбет атамыздың есімі берілді. Атамыздың шығармаларының негізгі тақырыбы білім ғылымды насихаттау болды. Балаларыма, Адамдық іс, Жақсы мен жаман, Бар, Жоқ, Бірге туған Жыл келді, Сыр бойы. Көшеней Рүстембеков - 1946-1973жылы Қармақшы ауданың Ленин ауылында дүниеге келген. Көшеней атамыз - ақын, жыраушы. Осындай ата бабаларымыз ұрпақтарыда өнерлі болмақ. Бидас Рүстембеков -1951жылы дүниеге келген. Бидас атамыз қазіргі таңда ауданымызда белгілі күйші, домбырашы болып қызмет атқарады. Алмас Алматов -1956жылы Қызылорда қаласында дүниеге келген. Алмас атамыз-домбырашы, термеші, жырау. Өлеңдері-Гөй-гөй, Заман, Күміс алдың әні.
Сыр елінің жыршыларына арналған өлең жолдарын тыңдайық.
Медеу:
Нұрга болеп әсем әнді жырға мың,
Тұрмағамбет, Жүсіпұлы тұлғаның
Сүйіп өсті Сыр сүлейі Омармен
Әбзали мен Мұзараптың жырларын
Анель:
Пәлі десе демей жырдан тарылам
Жырды еміп уызынан жарыған
Дүзбенбеттен басталганда Жиенбай
Көшенеймен жеті атаға дарыган
Нұржан:
Бидас пенен ұрпак десе Арнұрды
Шөл қандырар өнері бар сан қырлы
Тылсым сыр бар жыраулардың тегінде
Көк аспаннан нұр кұйгандай жаңбырлы.
Алтынай:
Бугін жоқ деп Көшенейді кел мейлі,
Дала жылап тұнып калсын қол мейлі.
Қиялымда жаркырап тур жулдызы,
Маңгі рухы биіктеп тұр өлмейді.
Нұрислам:
Көтерілді Кармакшы елі мартебесі,
Еңбегі Көшенейдей өр таланттың,
Баға алды биіктеді жыр төбесі,
Мойындатып жыраулық өр таланттың.
Балалар біз осы ата-бабаларымыздың өсиет сөздерімен жырларымен сусындап өсуіміз қажет. Міне сендерде сыр елінің тумасысыңдар, үлкен азамат болып өсіп келесіңдер. Жаңа мектеп табалдырығын аттап көптеген жыраулармен толық танысасыңдар. Балалар елін жерін сүйген біздің ата-бабаларымыз ұрпағы үшін туған-жерін қорғаған.Сендерде көк байрағымызды жоғары ұстандар. Туып-өскен жерінді аялап, халқынды әрқашан сыйла корға демекпін.
Әрбір адам өз жерін не істеу керек?
Біз кандай ақын, жырау,күйшілерді білдік?
Бүгінгі ашық ұйымдастарылған оқу іс-әрекетінде туған жеріміздің тарихына шолу жасап әңгіме өрбіттік. Ақын, жырау күйші аталарымызбен таныстық.
Әрқашан аспанымыз ашық, еліміз тыныш болсын деп оқу іс-әрекетімізді
Туған жер әнімен аяқтайық.
Ән: Туған жер
Медеу:
Нұрга болеп әсем әнді жырға мың,
Тұрмағамбет, Жүсіпұлы тұлғаның
Сүйіп өсті Сыр сүлейі Омармен
Әбзали мен Мұзараптың жырларын
Анель:
Пәлі десе демей жырдан тарылам
Жырды еміп уызынан жарыған
Дүзбенбеттен басталганда Жиенбай
Көшенеймен жеті атаға дарыган
Нұржан:
Бидас пенен ұрпак десе Арнұрды
Шөл қандырар өнері бар сан қырлы
Тылсым сыр бар жыраулардың тегінде
Көк аспаннан нұр кұйгандай жаңбырлы.
Алтынай:
Бугін жоқ деп Көшенейді кел мейлі,
Дала жылап тұнып калсын қол мейлі.
Қиялымда жаркырап тур жулдызы ,
Маңгі рухы биіктеп тұр өлмейді.
Нұрислам:
Көтерілді Кармакшы елі мартебесі,
Еңбегі Көшенейдей өр таланттың,
Баға алды биіктеді жыр төбесі,
Мойындатып жыраулық өр таланттың.
